0487. POG – jak zdekapitowano ideę samorządu

8 marca 1990 r. Sejm uchwalił ustawę o samorządzie terytorialnym.

Jej celem było ograniczenie władzy rządowej.

Wprowadzenie samorządu terytorialnego na poziomie gmin było początkiem reaktywacji władz lokalnych w Polsce.

„(…) Wprowadzenie samorządu terytorialnego traktowanego jako zdecentralizowany związek publicznoprawny powołany do wykonywania określonych przepisami zadań administracji publicznej „było w Polsce jednym z niezbędnych warunków realizacji transformacji  gospodarki w kierunku jej urynkowienia.

Decentralizacja wiąże się z przeniesieniem części uprawnień władzy centralnej na organy niższych szczebli. Istota decentralizacji polega więc na wyposażeniu organów niższego szczebla w określoną sferę samodzielności, przy równoczesnym ograniczaniu dopuszczalności ingerowania przez organy szczebla wyższego w dziedzinę działalności uprzednio przekazanej”.

Dlatego samorząd stanowi podstawowy organ władzy publicznej, którego kompetencje precyzyjnie regulują przepisy prawa. Szczególnie mocno warto więc raz jeszcze podkreślić znaczenie zmian legislacyjnych, które umożliwiły prowadzenie wszechstronnej działalności przez samorządy.

Ustawą z 8 marca 1990 roku nadano im również samodzielność w gospodarce finansowej. Ustawa ta „będąca jednym z fundamentów nowej polskiej rzeczywistości politycznej i gospodarczej odrodziła władze gminne, czyniąc z nich rzeczywistych gospodarzy powierzonego im obszaru.

To one są teraz odpowiedzialne za warunki działalności różnych grup użytkowników miasta i w ogólnym sensie podlega im wszystko to, co dotyczy najbliższych relacji (tak przestrzennie, jak i kompetencyjnie), w jakie podmioty te wchodząc w codziennym funkcjonowaniu”.

W ustawie uregulowano kwestię kompetencji władz gminy, zakresu działania i zadań, a także ustalono sprawy dotyczące m.in. aktów prawa miejscowego, gospodarki finansowej, mienia komunalnego oraz sprecyzowano nadzór nad działalnością gminy.

Dlatego też „rewolucyjny skok w samorządności w 1990 roku oznaczał dopełnienie gruntownych reform ustrojowych, politycznych, społecznych i gospodarczych.(…)”

(Całość w/w tekstu TU)

Cogito? Ergo sum!