13. Samorząd urbanistów – „reprezentacja” czy „zrzeszenie”?

2 stycznia 2009 r. Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności m.in. art. 6 ust. 1 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów z art. 17 Konstytucji RP oraz z art. 58 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, kwestionując w ten sposób nieuzasadniony konstytucyjnie wymóg bezwzględniej obowiązkowej przynależności urbanistów do samorządu zawodowego.

RPO podkreśla, że zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 1 Konstytucji samorządy mają „reprezentować” osoby wykonujące zawody zaufania publicznego a nie „zrzeszać” osoby wykonujące zawody zaufania publicznego - stąd dla konstytucyjnego  „reprezentowania”  nie jest konieczna obligatoryjna przynależność do korporacji.

W ocenie Rzecznika te same zasady dotyczą  „innych rodzajów samorządu" (ust.2).

W Uzasadnieniu Wniosku czytamy m.in.:

„ Zdaniem Rzecznika dzisiejszy stan prawny, polegający na reglamentowaniu przynależności do wielu organizacji zawodowych jest daleki od pożądanej sytuacji poszanowania konstytucyjnej wolności jednostki do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu i wyważenia koniecznej ochrony praw osób trzecich, których działalność osób należących do tych zawodów może dotyczyć. Liczne utrudnienia w wykonywaniu doniosłych społecznie zawodów, w szczególności nieuzasadniony konstytucyjnie wymóg bezwzględniej obowiązkowej przynależności do samorządu zawodowego oraz sankcja dożywotniego pozbawienia prawa do wykonywania zawodu, zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, z jednej strony stanowią nieproporcjonalną ingerencję w wolność zrzeszania się, a z drugiej nie są konieczne w demokratycznym państwie dla ochrony wolności i praw innych osób.”

Na marginesie tych doktrynalnych sporów, niezależnie od końcowego rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, trudno nie zadać Władzom Izby fundamentalnego pytania jak Izba Urbanistów wykorzystała 7 lat swego dotychczasowego istnienia, w kwestionowanej przez RPO formule?

Co Izba Urbanistów zrobiła w tym okresie dla potwierdzenia słuszności realizowanej formuły „zrzeszania” (obowiązkowego) i „reprezentowania” osób wykonujących zawód urbanisty a jednocześnie dla uzasadnienia celowości kontynuowania tej formuły?

Jak wygląda potwierdzający tę celowość katalog dotychczasowych korzyści?

Jak przedstawia się zakres dotychczasowych dokonań Izby legitymizujący jej prawo do przypisywania zawodowi urbanisty statusu zawodu zaufania publicznego?

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich, wniesiony do Trybunału Konstytucyjnego w styczniu 2009 r., do chwili obecnej nie został rozpatrzony.

Czyżby Trybunał Konstytucyjny oczekiwał odpowiedzi na postawione wyżej pytania?