Reformatorom pod rozwagę (1)

Swego czasu na tym portalu zwracałem uwagę, że dzisiaj, w świetle prawa, możemy mówić jedynie o „byłych urbanistach” – zastąpiły ich ustawowe „osoby sporządzające”, czyli praktycznie wszyscy. Żadne dodatkowe kryteria (staż, doświadczenie, dorobek zawodowy, rekomendacje, przynależność itp.) już prawnie nie istnieją. Mówiąc „osoby sporządzające czyli każdy” mam tu na myśli oczywiście katalog ustawowo dopuszczonych do „sporządzania” – ale ostatecznie na jedno wychodzi.

Ministerialna zapowiedź przywrócenia zawodu urbanisty w powyższym kontekście brzmi dość zaskakująco.

W notce Urbaniści (nie)potrzebni od zaraz? (14.06.2016 r.)  pisałem:

Niestety, żaden, nawet najlepszy  kodeks profesjonalnych urbanistów nam nie stworzy – niezbędne są wyprzedzające działania systemowe tworzące warunki do niezwłocznej „reaktywacji” zawodu urbanisty, ponadto w pełni przygotowanego do podjęcia wyzwań wynikających z przygotowywanej reformy planistyczno-budowlanej.

Na czym miałaby polegać taka systemowa operacja „przywrócenia”?

„Miejscowe plany i decyzje powinny opracowywać osoby o odpowiedniej wiedzy – uważa wiceminister Tomasz Żuchowski.”

Oznacza to wprost, że nie wszystkie dotychczasowe „osoby sporządzające” mogłyby dalej „sporządzać”. A co z tzw. prawami nabytymi? Taki sposób myślenia wydaje się być prostą drogą do TK – bez wielkiej szansy na końcowy sukces pomysłodawców.

****************************************************************************************************************************************

W obecnym stanie prawnym widzę tylko jeden sposób „przywrócenia” zawodu urbanisty:

DWA USTAWOWE POZIOMY FUNKCJONOWANIA ZAWODU URBANISTY

1. poziom podstawowy:    minister właściwy ws. planowania przestrzennego
2. poziom samorządowy: korporacja zawodowa

I. Poziom podstawowy: Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa

obowiązkowe rejestrowanie działalności planistycznej

(wniosek zainteresowanego o umieszczenie w rejestrze ministerialnym)

postępowania dyscyplinarne

 (usunięcie z rejestru ministerialnego)

obowiązkowe szkolenia (np. coroczne) w zakresie obowiązujących procedur planistycznych

jako organ odwoławczy w sprawach przenoszenia do Polskiej Korporacji Urbanistów

jako organ odwoławczy w sprawach usunięcia z  Polskiej Korporacji Urbanistów

* **

Odpowiedzialność zawodowa na poziomie podstawowym

Przesłanka do dyscyplinarnego usunięcia z listy ministerialnej - trzy dokumenty planistyczne prawomocnie uchylone z winy urbanisty. Urbaniści usunięci dyscyplinarnie z listy ministerialnej - możliwość przywrócenia do zawodu po trzech latach i na ogólnych zasadach. Nowi urbaniści zostają zarejestrowani na ministerialnej liście na okres trzech lat – po tym okresie mogą być na własną prośbę przenoszeni do Polskiej Korporacji Urbanistów.

Warunek niezbędny przeniesienia do KORPORACJI: w ciągu trzech kolejnych lat od umieszczenia (lub ponownego umieszczenia) na liście ministerialnej żaden sporządzony przez urbanistę dokument planistyczny nie zostanie prawomocnie uchylony z winy tego urbanisty.

…………………………………………………………………………………………………

II. Poziom korporacyjny: Polska Korporacja Urbanistów

działalność statutowa

Dotychczasowi uprawnieni urbaniści (tj. byli członkowie IU) stają się członkami nowej korporacji urbanistów. 

Warunek niezbędny umieszczenia na liście KORPORACJI:

w ciągu ostatnich trzech lat żaden sporządzony przez urbanistę dokument planistyczny (plan miejscowy lub studium gminy) nie został prawomocnie uchylony z winy tego urbanisty - byli członkowie IU nie spełniający tego wymogu zostają zarejestrowani na liście ministerialnej.

Przesłanka do usunięcia z listy KORPORACJI i przeniesienia na listę ministerialną:

1.Przeniesienie karne:  sporządzony przez urbanistę dokument planistyczny (plan miejscowy lub studium gminy) został prawomocnie uchylony z winy tego urbanisty.

2. Przeniesienie dobrowolne: na wniosek zainteresowanego.

Elektroniczny rejestr planistycznych naruszeń prawa

Kolejny systemowy element przywracania zawodu urbanisty, zespajający merytorycznie proponowane wyżej poziomy statusu prawnego urbanistów, to utworzenie w Ministerstwie Infrastruktury i  Budownictwa centralnego rejestru prawomocnych uchyleń dokumentów planistycznych naruszających prawo z winy urbanistów.

Taki rejestr byłby dostępny dla samorządów korzystających z usług urbanistów.

O zasadzie funkcjonowania „prawomocnego uchylenia” pisałem już wcześniej  -  to mechanizm, ujęty w ramy formalno-prawne, polegający na powiązaniu naruszeń prawa przy sporządzaniu planu miejscowego lub studium gminy z obowiązkową odpowiedzialnością zawodową urbanistów związanych formalnie ze sporządzaniem tego dokumentu:

• jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały w sprawie planu miejscowego lub studium gminy, stanie się prawomocne z powodu niezłożenia przez gminę, w przewidzianym terminie, skargi do sądu administracyjnego, wojewoda przesyła kopię tego rozstrzygnięcia do MIB, wraz z danymi autora projektu tego dokumentu;
• sąd administracyjny rozpatrujący skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, podtrzymujący to rozstrzygnięcie, po uprawomocnieniu tego orzeczenia przesyła jego kopię do MIB wraz z danymi autora projektu planu miejscowego lub studium gminy; przepis powyższy stosuje się odpowiednio przy rozpatrywaniu skargi w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.